Waar robots het verschil maken…

Deze week starten we het vervolg op ons dossier over ‘Robotisering in de zorg’ van de maand juni. We laten twee professoren aan het woord: vandaag Professor Dr. Simoens en volgende week robotchirurg Prof. Decaestecker. Als afsluiter van het dossier zet Israel Bimpe het Zipline project in de kijker, waarbij drones in Rwanda geneesmiddelen en bloed naar afgelegen streken brengen.

Wonder-project

Prof. Simoens van UGent licht twee projecten toe die samen met imec ontwikkeld werden en waar de robots een echte toegevoegde waarde betekenen.
Woonzorgcentra (WZC) stellen alles in het werk om de beste zorg te bieden voor bewoners met dementie. Het Wonder-project wil gebruik maken van niet-farmaceutische interventies, zoals persoonlijke interactie en het opnieuw bekijken van positieve persoonlijke herinneringen, om de levenskwaliteit van deze WZC-bewoners te verbeteren. Het project heeft ook tot doel de incidentie van gedragsstoornissen – zoals agressie of dwalen – te verminderen.

Co-creatie

In twee WZC in het Gentse werd het Wonder-project uitgetest met behulp van de humanoïde robot Zora. Prof. Simoens: “Voor deze reeds bestaande zorgrobot werd een bijkomende functionaliteit ontwikkeld om op basis van sensordata een individuele interactie te triggeren in plaats van standaard interacties. De meerwaarde van het Wonder-project bestond erin dat het in co-creatie met de zorgkundigen van deze WZC gebeurde, waardoor we het product aan de noden van de bewoners en de zorgkundigen konden aanpassen. Daarnaast werden ook mensen met dementie, familieleden en ouderenorganisaties erbij betrokken, omdat dit cruciaal was voor een brede acceptatie van de dienst.”

Persoonsgerichte zorg

Prof. Simoens: “Het doel van het Wonder-project was tweevoudig: de robots semiautonoom laten bewegen in het WZC en de juiste manier van individuele interactie bepalen om verpleegkundigen en zorgverleners in hun werk te ondersteunen. De uitdagingen waren niet min : ten eerste hebben we hier te maken met een doelgroep die cognitief niet 100% aanwezig is; ten tweede moesten we ook rekening houden met de hoge verwachtingen en het scepticisme van de zorgkundigen. De samenwerking maakte echter dat ingenieurs en zorgkundigen elkaar leerden kennen en hun verwachtingen konden bijstellen.”

Hoe werkt het?

Via het zogenaamde Internet Of Things (IoT) kunnen sensoren, die in de kamers geplaatst worden, detecteren waar een bewoner zich bevindt en of hij hulp nodig heeft. De verzorger wordt verwittigd als er zich een probleem voordoet en activeert de zorgrobot, die zich op eigen kracht verplaatst en hulp biedt op maat. Zo past hij zijn stemniveau aan bij slechthorende bewoners of speelt hij een deuntje om een persoon in nood te helpen kalmeren.

Sociale robot

Mooi is dat dit Wonder-project een vervolg kreeg, meer bepaald het ROBO-cure project dat als doel heeft het leven van kinderen met diabetes te vergemakkelijken door een persoonlijke begeleiding. Het voordeel van zo’n robot is dat die 15 talen spreekt, wat in een multiculturele ziekenhuisomgeving van pas komt.

Belangrijk voor de behandeling, maar niet eenvoudig is het vertrouwd raken met de gegevens van draagbare toestellen, zoals glucose-sensoren, insulinepompjes en activity trackers. Een kind dat de diagnose van diabetes krijgt, moet bijvoorbeeld leren de hoeveelheid koolhydraten in zijn maaltijd te berekenen om zich de juiste dosis insuline toe te dienen. De robot is uitgerust met sensors en IoT-connectiviteit om in het ziekenhuis te detecteren als een maaltijd in de kamer komt of om de data van een glucose-sensor real-time te lezen. Daarnaast worden machine learning technieken gebruikt om objecten te herkennen of om dagelijkse patronen te ontdekken op basis van de verzamelde data. Dat leidt dan weer tot een meer gepersonaliseerde therapie en snellere aanpassingen van de behandeling. In een volgende fase wordt bekeken hoe de robot opnieuw te programmeren, zodat die ook ondersteuning kan bieden bij andere chronische aandoeningen zoals obesitas.

Wordt vervolgd.